Ես հավատում եմ, որ մեծ մարդիկ մեծ են ամեն ինչում, անգամ սիրո հարցում: Նայեք այս երկու լուսանկարներին: Առաջինն արված է 1921-ին: Զորավար Անդրանիկի պսակադրության արարողությունն է Փարիզի Սբ. Հովհաննես-Մկրտիչ եկեղեցում, և քավորը Պողոս Նուբարն է: Նրա կողքին, գլուխը թեքած, փաշայի կինն է՝ Մարի Նուբարը, Հովհաննես բեյ Տատյանի դուստր Մարիամը:

Երբ ասում ենք Կոմիտաս, հասկանում ենք Արևելյան և Արևմտյան Հայաստանի 1000-ամյակների ամբողջ մշակույթը` արտահայտված երաժշտության լեզվով: Մինչ այդ ասվում էր` մենք եղել ենք հին ազգ, մեծ ազգ, մենք ունեցել ենք մեր ոգին: Միայն ասվում էր: Այդ տարիներին հայերն իրենց ազգանունը փոխում էին, դնում Հայկունի, Ամատունի, ասում էին, որ իրենք հայկական այդ տոհմերի շարունակությունն են և երգում էին հայրենասիրական երգեր` ռուսական ռոմանսներով, չգիտեին անգամ՝ որն է հայկական երգը:

Ամռանը հերթական անգամ Հայաստանում էր մեր աշխարհահռչակ հայրենակցուհին` ՀՀ ժողովրդական արտիստ ՀԱՍՄԻԿ ՊԱՊՅԱՆԸ: Այս անգամ նրա հետ մեր երկիր էին ժամանել նաև ամուսինը` թատերական հայտնի գործիչ, հայոց լեզվի, հայ մշակույթի, հայոց պատմության գիտակ Կոնրադ Կուհնը, և դուստրը` տասներկուամյա Սիրանուշը:

Ան ընկերական պարտքն որ մարդու բնութեանը հետ աշխարհ կը բերէ, և ան եղբայրական և ազգային սէրը որ Աստուածային և մարդկային օրէնքները կը գովէ, ոչ ոք կրնայ աւելի օգտակար և վայելուչ կերպով կատարել` ինչպէս ազգային բարերար մը: ...Ազգասիրութիւնը, ազգին հայրենական հոգին վառ պահելը խիստ մեծ բարիք է ազգի մը. և ահա ամէնքն ալ կրնան աս բարերարութիւնն ընել: Կատարեալ բարիք մըն է ազգին` անոր նախատինք և բեռ չըլլալ, և ազգը իրեն նախատինք չսեպել. և ամէն մարդ պարտական է սա բանիս:

Այո, փաստորեն ծնվել է այն ժամանակ, երբ սկիզբ էր առնում, ծննդյանն էր պատրաստվում Առաջին Հանրապետությունը: 1918-ին: Ծնվել է, որքան էլ սիմվոլիկ, Թիֆլիսում. հիշենք, որ հայոց առաջին կառավարությունը նույնպես «ծնվեց» Թիֆլիսում և տևական ժամանակ չէր կարողանում Երևան տեղափոխվել:

Հոկտեմբերի 5-ին՝ ժամը 19.00, «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում Հայաստանի պետական երիտասարդական նվագախմբի հետ (գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր՝ Սերգեյ Սմբատյան) ելույթ կունենա մեծահամբավ հոբոյահար Ալեքսեյ Օգրինչուկը (Ռուսաստան/Ֆրանսիա)։

Սեպտեմբերի 26-ին Հայաստանի պետական երիտասարդական նվագախումբը` գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր՝ Սերգեյ Սմբատյան, ելույթ ունեցավ «Երաժշտության շաբաթ՝ Երևանում» փառատոնի շրջանակներում։ Մենակատար՝ Արմեն Բաբախանյան (դաշնամուր) և Ժորա Սարգսյան (դաշնակահար):

Բանաստեղծը խոսում է ինքն իր հետ, խոսում է անձայն: Ընդամենը ի՞նչ է ունեցածը. շիրիմ, մի հողաթումբ և անուն, ուրիշ ոչինչ… Աստված լսում է ոչ միայն բարձրաձայն ասվածը, այլև մտածածը, լռությունից ցածր ձայնով ասվածը, լսում է և պատասխանում. «Ի՞նչ է աճյունն էդ անկայուն, ու անունը, որ ունես, Դու աստվա՜ծ ես, դու անհուն ես, անանուն ես ու անես…»:

Սեպտեմբերի 26-ին, կյանքի 76-րդ տարում վախճանվել է ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, արվեստագիտության թեկնածու, Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր Արաքսի Սարյանը:

Սեպտեմբերի 26-ին, կյանքի 84-րդ տարում վախճանվել է ՀԽՍՀ և ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, պետական մրցանակի եռակի դափնեկիր, Մեսրոպ Մաշտոց շքանշանակիր, դերասան Սոս Սարգսյանը: